Hoe eensgezind Europa in de hoge middeleeuwen was, toont Museum Catharijneconvent dit najaar in de expositie ‘North & South. Europese topstukken herenigd’. “Zowel in het uiterste noorden als in het uiterste zuiden van Europa blijken nog middeleeuwse werken van ongekende kwaliteit bewaard gebleven die ondanks hun mijlenverre afstand opvallend veel op elkaar lijken,” aldus het museum. Voor deze tentoonstelling reizen zeldzame kunstwerken uit de periode 1100-1350 eenmalig vanuit Catalonië (Spanje) en Noorwegen naar Utrecht, waar bezoekers van 25 oktober 2019 t/m 26 januari 2020 “kunnen genieten van hun verrassende schoonheid én de vele stilistische overeenkomsten.”
De tentoonstelling is volgens het Catharijneconvent “een absolute ‘must see’ omdat kunst uit deze vroege periode in het midden van Europa vrijwel geheel verloren is gegaan.” Te zien zijn “prachtige kleurrijke panelen met verrassende, verhalende voorstellingen. Het gaat om geschilderde altaardecoraties en objecten gerelateerd aan het altaar. Ze laten zien hoe fascinerend en kleurrijk de kerk in heel middeleeuws West-Europa moet zijn geweest.”
De middeleeuwse topstukken uit de periode 1100-1350 die de tand des tijds hebben doorstaan, hebben hun redding mede te danken aan hun geografische ligging. Gescheiden door de Pyreneeën in het zuiden en de fjorden in het noorden, zijn alleen in Catalonië (Spanje) en Noorwegen deze vroege stukken bewaard gebleven, vaak in kleine en afgelegen dorpskerken. In Midden-Europa is deze kunst verloren gegaan als gevolg van beeldenstormen, de Franse revolutie, de Contrareformatie, veranderende smaak en de drang naar innovatie.
De expositie besteedt veel aandacht aan de vergelijking van de kunst uit noord en zuid. “De panelen lijken soms wel inwisselbaar! Het is bijna niet voor te stellen dat in een Europa waar het verkeer te voet, te paard en per boot werd volbracht, in elke kerk dezelfde beeldtaal werd gehanteerd,” zo meldt het museum. “Geestelijken, veroveraars, kooplieden en pelgrims reisden door heel Europa, waardoor zelfs in de verste uithoeken de religieuze beeldtaal hetzelfde was.”
25 oktober 2019 t/m 26 januari 2020, Museum Catharijneconvent, Lange Nieuwstraat 38 Utrecht, tel.: 030 2313835, www.catharijneconvent.nl, di-vr 10-17 uur, za-zo en feestdagen 11-17 uur, 1 januari gesloten.
Fotos:
- Uitgelicht: Altaarfrontaal Trondheim Noordwegen (detail), ca. 1300. Nidaros Catedral Trondheim (7)
- Zittende Maria, onbekend (Maasland), 1230-1239, Museum Catharijneocnvent
- Baldakijn met Christus Pantocrator, 1275-1299. Musée épiscopal de Vic
- Staafkerk, Borgund, Noorwegen @Pixabay
