927 (Zaandam) – 2022 (Utrecht)
Alleen – getrouwd – priester
In 2011 was pastor Henk Oostendorp 25 jaar priester. Terugkijkend op zijn leven tot dan toe vatte hij samen: ’Ik ben 25 jaar alleen geweest, was daarna 25 jaar getrouwd en ben nu alweer 25 jaar priester’. De combinatie ‘getrouwd’ en ‘priester’ was natuurlijk bijzonder. Zo plaatste het AD dat jaar boven een interview met hem de kop ‘Pastor met vrouw en kinderen’. Met hem had ik het eens erover dat hij zo een van de zeer weinige mensen was die in zijn leven alle zeven sacramenten zou kunnen ontvangen (dus inclusief huwelijk en priesterschap). ‘Dan moet ik aan het eind van mijn leven nog wel de ziekenzalving ontvangen’, merkte hij op.
Levensloop in eigen woorden
In september 2021 stuurde ik hem mijn boekje ‘Aangesproken en gedragen – God rakelings nabij’ toe. Zoals gebruikelijk reageerde hij daarop heel persoonlijk:
‘Beste Hans, heel hartelijk dank voor het boekje waarin je je ervaringen met God en mensen beschrijft. Het is goed om dat op oudere leeftijd te doen, wanneer je op je leven kunt terugkijken en je de lijnen die erin lopen kunt overzien.
Ikzelf ben 5 jaar op een kleinseminarie geweest, waar ik aan het begin van de zesde klas werd weggezonden. Daar hadden ze gelijk in, want ik was ook niet geschikt om in een mannengemeenschap te leven. Het verlangen naar het priesterschap bleef, zodat ik na het gymnasium op het Ignatiuscollege in Amsterdam afgemaakt te hebben door pater van Kilsdonk het noviciaat van de jezuïeten werd ingepraat. Maar na 9 maanden zonden zij mij terecht heen, omdat ook ik niet zonder vrouw zou kunnen leven.
Ik heb daarna een prachtig huwelijk gehad met een buitengewoon sterke en liefdevolle vrouw. Na haar dood in 1982 koos ik toch weer voor het priesterschap, waarin ik nu al 35 jaar heel gelukkig ben. Godservaringen zoals jij die gehad hebt, waarbij je zelfs Zijn stem hoorde, heb ik nooit gehad, maar ik voel, zeker tijdens de eucharistievieringen, een sterke band met Jezus. En ik ben dankbaar dat ik van zoveel mensen erkenning ervaar.
Toen ik 90 jaar werd heb ik, op verzoek van mijn zoon Remco, mijn leven beschreven. ‘
Geloof, familie en geleerdheid
Henk Oostendorp was een beminnelijke, bescheiden, eenvoudige, hartelijke, wijze en meelevende man. Hij hield van de warmte van sociale contacten.
In de rouwadvertentie wordt hij heel treffend beschreven als iemand die tot op het laatst toegewijd was aan alles wat hem lief was: geloof, familie en geleerdheid.
Hij was getrouwd met Anneke Straver en was gelukkig met haar. Anneke was een sterke vrouw. Door haar kreeg Henk oog voor de ongelijke positie van vrouwen en leerde hij de waarde van het feminisme. Ze kregen twee kinderen: Mirjam en Remco. Na 25 jaar huwelijk overleed Anneke in Groningen op 49-jarige leeftijd aan maagkanker. Henk zou haar bijna 40 jaar overleven en ook nog grootvader worden: weduwnaar, vader, schoonvader, grootvader en priester.
Wat zijn geloof betreft: hij voelde van jongs af dat hij priester wilde worden, maar dat ging niet zonder hobbels. ‘Ik wist al vroeg dat ik achter het altaar hoorde’, zei hij. Dat zou pas in 1986 werkelijkheid worden. Hij werd toen pastoor in Roden en Zuidlaren (bij Groningen) en daarna pastor van een kloosterbejaardenoord in Raalte (Ov.).
Hij was een echte boekenwurm en had een enorme boekenkast. Wat had hij veel gelezen en wat wist hij veel. In Madrid doceerde hij Nederlandse taal- en letterkunde. Later werd hij in Groningen hoogleraar Spaanse taal- en letterkunde. In het genoemde interview in het AD uit 2011 zegt hij daarover: ‘Ik heb gestudeerd, onderwijs gegeven, veel gelezen en kan dingen op eenvoudige en boeiende wijze vertellen, Maar ik kan nog geen spijker recht in de muur slaan.’
Naar Utrecht
In 2002 verhuisde hij op voorstel van zijn dochter naar Utrecht, naar een appartement in de F.C. Donderstraat, vlak bij zijn dochter.
In 2004 leerde ik hem kennen toen hij begon met voorgaan op de eerste vrijdag in de Johannes de Doper – Bernarduskerk. Tot op het laatst was hij actief in de Aloysius, de Paulus, de Rafaël, de NicolaasMonica-Jacobus (Spaanstalig) en de Johannes de Doper – Bernardus. Ik herinner me een uitspraak van hem in een preek: ‘Het gaat er niet om dat je christen bent maar dat je rechtvaardig bent.’ In het interview met het AD meldde hij: ‘Ik ga door tot ik een oude, krakkemikkige zeurpiet word, maar vermoedelijk sterf ik in het harnas.’ Het is hem niet gelukt een oude, krakkemikkige zeurpiet te worden, integendeel juist, maar wel om in het harnas te sterven. Hij was tot het eind van zijn leven geestelijk vitaal en bleef openstaan voor reacties. Dat deed hij ook toen ik hem een e-mail stuurde n.a.v. zijn preek van zondag 13 februari jl. In die preek over arm en rijk zei hij: ‘We kunnen zo voorbeelden noemen van arme mensen die hun situatie grotendeels aan eigen schuld te wijten hebben. Ze zijn door drugsgebruik aan lager wal geraakt of hebben nooit de discipline kunnen opbrengen om een vak te leren.’ Daarop sprak ik hem aan vanuit mijn ervaringen in o.a. het inloophuis in Lunetten. Hij reageerde: ‘Ik zal waarschijnlijk deze preek nooit meer houden, maar mocht ik toch 2025 halen, dan zal ik mij op dit punt genuanceerder uitdrukken.’
Overlijden
Hij overleed thuis op woensdagmorgen 23 maart 2022, 94 jaar oud. Zijn uitvaartdienst is op woensdag 30 maart in de Aloysiuskerk en zijn begrafenis daarna in Groningen, waar zijn vrouw Anneke begraven ligt sinds 1982. Laten we hem in onze gebeden gedenken. Na het overlijden van Herman Piek in 2016 raak ik weer een medevoorganger kwijt met wie ik me sterk verbonden voelde. Moge Henk Oostendorp rusten in het licht en de trouw van God die hij gediend heeft.
Hans Harmsen, 26 maart 2022
