Herbestemming inventaris Gertrudis

Door Ton Fonville

WAT IS ER MET DE INVENTARIS VAN HET KERKGEBOUW GEBEURD?

Tot ons aller spijt zijn onze parochiekerk en pastorie per 1 april 2018, om veiligheidsredenen, gesloten en mogen er vanaf die datum geen activiteiten meer plaatsvinden.
Het parochiebestuur heeft daarop besloten om het perceel, te weten kerk/pastorie/tuin/scholen, die eigendom van de parochie zijn te verkopen.
Omdat zowel de kerk als de pastorie gemeentelijke monumenten zijn, stelt de afdeling erfgoed monumenten van de gemeente wel een aantal voorwaarden, bij mogelijke verkoop van die gebouwen.
Voornoemde afdeling heeft een rapport hiervoor laten maken, om vast te stellen wat de specifieke kenmerken van ons kerkgebouw zijn, wat de mogelijkheden voor herbestemming zijn en hoe de bouwtechnische staat van het gebouw is.
Ook de afdeling kunstzaken van het Aartsbisdom Utrecht, in nauwe samenwerking met het Catharijne Convent, stelt met betrekking tot de inventaris van de kerk een aantal voorwaarden.

Zo mogen er een aantal objecten niet uit de kerk verwijderd worden, dit zijn ondermeer:

Het hoogaltaar,de preekstoel, de communiebanken, het orgel, de glas in lood ramen.
Muurschilderingen van Antoniuskapel, apsis en overige schilderingen op muren en triomfboog.
De biechtstoelen, beelden in de apsis, beeld van H. Antonius van Padua, beeld van de H. Gertrudis van Nijvel, godslamp, sacristiebel, de doopvont, het icoon van Maria van Altijd durende Bijstand.

Van een aantal objecten zal later, in nauw overleg met de gemeentelijke monumentendienst en de toekomstige koper, bezien worden hoe die geheel of gedeeltelijk een functie kunnen krijgen bij de herinrichting van het gebouw, het betreft o.a. de banken,tabernakel en kandelaars op het hoofdaltaar, de overige beelden, geluidsinstallatie.

Voor kerkgebouw en pastorie is een voorlopig herbestemmingsplan gemaakt worden, dat rekening houdend met de voorwaarden van onder meer de afdeling monumentenzorg van de gemeente en afdeling kunstzaken/bouwzaken van het aartsbisdom, goedgekeurd zal moeten worden door de gemeenteraad.

Pas als dit herbestemmingsplan goedgekeurd is door de gemeente kan er een volgende fase opgestart worden en dat betreft de verkoop van het gehele perceel.

Op 26 mei jl. is er in de pastorie een “open dag” geweest en hebben we iedereen in de gelegenheid gesteld om te kijken of er zaken waren waarvoor men belangstelling had en die wilden kopen.

Het was een gezellige morgen met dank aan de vrijwilligers die hieraan hebben meegewerkt.

Omdat de inventarislijst van roerende goederen, die in de kerk en sacristie gebruikt werden bij de vieringen behoorlijk in omvang was, heeft het parochiebestuur mij, na sluiting van de kerk, gevraagd om voor deze goederen een zo goed mogelijke herbestemming te vinden.
Hiervoor zijn voorschriften van het Bisdom van belang o.a. dat de objecten in eerste instantie aangeboden dienen te worden aan kerkelijke instellingen.

Om te beginnen heb ik alle geloofsgemeenschappen in Utrecht benaderd om te informeren of zij belangstelling hadden voor bepaalde onderdelen van de inventaris.
De volgende stap was om de parochies rondom Utrecht te benaderen met dezelfde vraag en aansluitend daarop parochies uit andere regio’s waar in het verleden al contacten mee geweest waren.
Met de diverse pastoors, pastors en leden van de locatieraad is contact geweest en zij zijn allen in de kerk geweest om zich te oriënteren. Tijdens hun bezoek hebben zij aangegeven wat zij graag wilden gaan gebruiken, in de kerk en/of erediensten, dat werd voorlopig voor hen gereserveerd dit alles in het kader van herbestemming in een kerkelijke omgeving.

Niet voor alles was op deze manier een herbestemming te vinden, de artikelen die overbleven zijn via de site Vraag en Aanbod, van het Catharijne Convent, aangeboden, alleen kerkelijke instellingen kunnen op het aanbod via deze site reageren. Langs deze weg heeft het restant van de objecten nog een juiste herbestemming gevonden.

De lijst aanvragen is besproken met Pia Verhoeven, consulent kunstzaken van het Aartsbisdom Utrecht, de voorlopige toekenningen voldeden aan de eisen die door het bisdom gesteld zijn.

Van die lijst voorlopige reserveringen is een voorstel gemaakt voor het parochiebestuur, die moet dit soort transacties goedkeuren.

Door verschillende oorzaken heeft het wel een tijdje geduurd voordat alles geregeld was, maar het bestuur is , met enige aanvullende voorwaarden, akkoord gegaan met het voorstel.

De aanvragers zijn hiervan in kennis gesteld en in de gelegenheid gesteld om de hen toegekende objecten op te halen. Alle kerkelijke inventaris (behalve de eerder op pagina 1 genoemde items) heeft een herbestemming gevonden en alles is zo geadministreerd dat men dit eenvoudig kan reconstrueren.

Het kerkgebouw ziet er nu erg sober uit nu een groot deel van de inventaris weg is.

Het is voor ons allemaal goed om te weten dat de inventaris onderdelen van de Gertrudis kerk, die daarvoor in aanmerking kwamen, een goede herbestemming gevonden hebben in kerken/kapellen te Utrecht, Amsterdam, Maartensdijk, Nijmegen, Vreeswijk, Culemborg, Zwolle, Wageningen, IJsselstein, maar ook in België (Halle), Frankrijk (Cerizay) en Oostenrijk ( Maria Enzersdorf).

Het is ondoenlijk om van alle objecten te vermelden waar zij naar toe zijn gegaan, maar ik wil toch graag een samenvatting geven:

Allereerst speciale herbestemmingen:

A.B.M. Museum Catharijne Convent Utrecht:

Vierstel, bestaande uit kazuifel, twee dalmatieken en
koorkap, voorzien van voorstellingen betrekking hebbend
op de H. Gertrudis van Nijvel.

Aloysius kerk Utrecht: In de parochie te bewaren:

Kelk & Pateen: geschonken, door zijn moeder,
bij de priesterwijding in 1909 van de overleden Pastoor L.J. v.d. Heijden .
Kelk & Pateen: geschonken door zijn familie,
bij de priesterwijding in 1934 van de overleden Pastoor N.W. van Oostrum.
Ciborie geschonken in 1934 bij het 25 jarig priesterjubileum van de overleden Pastoor L.J. v.d. Heijden

Katholiek Documentatie Centrum Nijmegen:

Oorkonde Ans van Zeijst “Dankbaar voor onze behouden terugkomst uit Indonesië” (Kapel O.L.Vrouw van Altijddurende Bijstand).

HERBESTEMMINGEN

Kapel van de zusters van het Heilig Sacrament & O.L. Vrouw in Halle (België):

Het celebratie altaar met de bijbehorende lezenaar en
het processiekruis dat zich bevond aan de noordkant tussen de biechtstoelen

Agnes kerk in Amsterdam :

Heeft in bruikleen de 4 vaandels, die achterin de kerk aan de koorkant bevestigd waren.
gehele kerstgroep, kandelaars, misdienaars togen, misbel,
kruis, kelk en pateen, luidsprekers en versterker, credenstafel.

Aloysius kerk Utrecht:

2 Knielbanken, altaarmicrofoon.
Johannes de Doper Bernardus Utrecht:
Processielantaarns, processiekruis, diverse kazuifels, wijwatervat.

Parochie 3-Eenheid-Vreeswijk:

Diverse kazuifels, kandelaars en togen, bidstoel, sedilia (3 stuks),
cibories, kelk en pateen.

Studenten parochie Nijmegen:

monstrans, diverse kazuifels en togen.

Abdij de Beauchene, Cerizay (Frankrijk) (Congregatie van de Allerheiligste Verlosser van Lateranen van de Orde Regulieren Kanunniken van Sint Augustinus.

Tabernakel, kruis en 4 kandelaars van het Sint Gertrudis altaar.

Barbara kerk in Culemborg:

Mariabeeld + console.

Burgkapelle M.Enzersdorf Oostenrijk:

kandelaars, stola’s, kelk en pateen, kazuifel.

Oud. Katholieke Parochie Culemborg:

Diverse togen en stola’s, kaarsenstandaards, kandelaars,bidstoel.

St. Willibrorduskerk Utrecht:

Beeld St. Willibrordus, kruisbeeld, kaarsenstandaards,
Bijbelse platen.

O.L.VR. Ten Hemelopneming Zwolle:

6 banieren (die tijdens feestelijke gelegenheden aan de pilaren hingen).

St. Maartenskerk in Maartensdijk:

Wierookvat met toebehoren.

Er zijn nog maar enkele zaken overgebleven.

waaronder de 2 altaren in de zijkapellen en het kruis wat hangt aan de zuidzijde tussen de biechtstoelen, hiervoor met nog een bestemming gezocht worden.

Dit overzicht heb ik gemaakt om u te informeren hoe, na meer dan 93 jaar kerken in de Sint Gertrudiskerk, het met bijdragen van parochianen zorgvuldig opgebouwde kerkinterieur en liturgische gewaden, een zodanige herbestemming gevonden hebben dat het weer gebruikt wordt in kerken voor, tijdens en na eucharistische/liturgische diensten .

Mocht u nog iets meer willen weten dan kunt u contact met mij opnemen via de mail of telefonisch 06-43845862.