Frits de Lange in de Nicolaïkerk
Zonder zekerheden op weg, met een open blik naar anderen. Dat is volgens hoogleraar Frits de Lange de essentie van religie.
De verschijning van zijn boek ‘Heilige onrust’ leverde veel media-aandacht op, want dit was niet zomaar een boek. De hoogleraar Ethiek aan de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) rekent hierin met het oude, verstarde geloof af. Hij gaat op zoek een religie zonder dogma’s. Of zoals de ondertitel van het boek het verwoordt: een pelgrimage naar het hart van religie.
Op de achterkant van het boek staat: ‘Veel vrijzinnigen, kerkverlaters en seculiere zoekers leven in het besef van iets groters en sterkers dan zijzelf, maar kunnen dat moeilijk onder woorden brengen. Voor hen schreef Frits de lange ‘Heilige onrust’.
In het boek gaat De Lange aan de slag met het beeld van de pelgrim, zoals bijvoorbeeld de wandelaar naar het Spaanse Santiago de Compostella. De pelgrim is op weg. De reis is een ontdekkingstocht naar jezelf en je plek in de wereld. Zo’n houding zou religie ook moeten aannemen. En net als met een pelgrimage gaat het dan niet om de bestemming, maar om de reis. Want geloof gaat niet over zekerheden.
Als pelgrim die continu onderweg is, zal de moderne gelovige continu zichzelf bevragen: wie ben ik? Omdat de eigen identiteit ook continu in beweging is. Die statische houding vertaalt zich ook naar God: dat is geen zeker gegeven, maar een beeld dat kan veranderen. Misschien bestaat God zelfs helemaal niet?
Geloven is dus een continu zoeken, naar jezelf en God. De Lange voegt daar nog een derde component aan toe: het zoeken naar de medemens. Hoe ga je om met de ander die van jou verschilt? Een pelgrim ontmoet onbekenden op zijn reis en vindt onderdak op verschillende plaatsen. Gastvrijheid is voor De Lange een belangrijk onderwerp. Hij meent dat het belangrijk is om je continu open te stellen voor de ander.
Wat blijft er dan over? Van het geloof, van de kerk? De Lange is niet sceptisch. De moderne gelovige ziet hij als iemand die zich laat voeden door het leven en open en ontvankelijk is naar alle aspecten om hem heen: zichzelf, de ander en God.
Een zeer actueel en verdiepend thema dus, van een schrijver die bij de presentatie van dit boek op veel aandacht mocht rekenen. Iedereen van harte welkom!
