Een groet van de aartsbisschop
aan alle gelovigen in het Aartsbisdom Utrecht
bij het begin van het Paastriduum 2018

Utrecht, Witte Donderdag 2018

 

Broeders en zusters in Christus Jezus onze Heer,

De dagen van Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Pasen verenigen ons in het bijzonder met onze Heer Jezus, die Zichzelf voor ons gegeven heeft, totaal, tot op het kruis. Dit heeft Hij uit liefde gedaan. Jezus maakt zo Zijn eigen woorden waar: “Geen groter liefde kan iemand hebben dan deze, dat hij zijn leven geeft voor zijn vrienden” (Joh. 15, 13). Liefde is het wezen van God: “God is liefde” (1 Joh. 4, 16).

Liefde zal daarom ook altijd het wezenlijke kenmerk moeten zijn van ons leven, omdat wij naar Zijn beeld en gelijkenis geschapen zijn. Temeer geldt dit wanneer we gedoopt en gevormd zijn en daardoor vervuld van de Heilige Geest vrienden van Jezus zijn, in ons persoonlijk leven en dat van ons samen als Kerk.

Ons leven geven, uit liefde, voor elkaar – in navolging van Jezus – gebeurt op vele plaatsen, momenten en manieren. Ik denk hierbij aan de liefde van (groot)ouders voor hun (klein)kinderen, van (klein)kinderen voor hun (groot)ouders, van mensen voor een ander in nood (naar geest of lichaam), van mantelzorgers. Kortom van mensen die er zijn voor de ander, die met kleine of grote offers het leven van hun naaste – dichtbij of ver weg – verrijken, steunen en tot zegen zijn. In stilte gebeurt er heel veel goeds, uit liefde. Deze liefde getuigt van de Geest van God. Het is immers de Geest van God die in ons hart, in ons leven geloof, hoop en bovenal liefde wekt en versterkt en in de ander doet wekken en versterken.

Dat wekken en versterken van de liefde van de Geest van God in ons, gebeurt op bijzondere wijze door de sacramenten. Bij het toedienen van een aantal sacramenten wordt olie gebruikt, opdat wij gezalfd worden, dat wil zeggen gesterkt met de Geest van de Heer en daardoor met de kracht van Zijn liefde. Het is mij elk jaar dan ook een grote vreugde als ik in de Goede Week tijdens de Chrismamis de oliën voor de geloofsleerlingen en de zieken mag zegenen en het Chrisma, de olie voor het doopsel, het vormsel en de priesterwijding, mag wijden. Door deze sacramenten geeft God ons de kracht om dienend in het leven te staan, in navolging van Jezus, die “niet gekomen is om gediend te worden, maar om te dienen en Zijn leven te geven als losprijs voor velen” (Mc. 10, 45).

Jezus spoort ons aan en bezielt ons om Zijn liefde na te volgen. Dat doen wij tijdens ons aardse leven. Maar het kan op diverse manieren ook nadat wij dit aardse leven verlaten hebben. De laatste maanden is er, zowel in de Tweede en de Eerste Kamer als in de media, veel aandacht geweest voor orgaandonatie, die zowel tijdens ons leven als na de dood kan plaatsvinden. Daarom is het goed om in de Witte Donderdaggroet van dit jaar bij het begin van het Paastriduum – de dagen waarin wij gedenken en vieren dat Jezus voor ons Zijn leven uit liefde heeft gegeven tot op het kruis – in herinnering te brengen dat het doneren van organen tijdens dit leven en na onze dood een daad van naastenliefde en solidariteit is, ten dienste van het leven van een ander.

De Rooms-Katholieke Kerk prijst het doneren van organen in dit leven en na de dood aan, niet als een plicht, maar als een daad van naastenliefde, uit vrije wil. Het leven van een ander en daarmee dat van zijn of haar gezin, familie en/of vriendenkring kan er op grootse wijze mee geholpen zijn. Dankzij die gave worden medemensen in staat gesteld vaak nog jaren in een goede gezondheid verder te leven.

Van harte hoop ik dat het bovenstaande u helpt om de keuze te maken die voor u en uw omgeving het beste is. Echter, ook voor iemand anders, die u niet kent, maar die u intens dankbaar zal zijn als u hem of haar na uw overlijden tot zegen bent door organen en/of weefsels te doneren.

Bovendien hoop ik van harte dat de vieringen van Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Pasen in uw parochie(s), ziekenhuis, zorginstelling, gevangenis, op missie in het buitenland of waar u en de uwen ook mogen zijn, in u en ons allen de liefde mogen versterken waarin onze Heer Jezus ons is voorgegaan. Hij leeft nu in de eeuwige liefde van de Vader, dankzij Pasen. En dat is ook onze Eindbestemming als wij Hem navolgen.

Dat uw en ons aller Pasen zalig zij!

+ Willem Jacobus kardinaal Eijk

Aartsbisschop van Utrecht

 

Beste medeparochianen,

Van harte welkom aan u allen, welkom ook aan de leden van de Personele Unie, het nieuwe bestuur dat, tot we over kunnen gaan tot de fusie van de drie parochies, iedere parochie afzonderlijk bestuurt.

We zijn vandaag bij elkaar gekomen omdat het pastoraal team haar pastorale visie aan u wil presenteren. Het is een document dat het resultaat is van de Stadssynode030, werkconferenties, klankbordgroep en diverse gesprekken.

We presenteren u geen beleidsplan, maar een visie. Een beleidsplan heeft over het algemeen een beperkte houdbaarheid. Meestal een jaar of 3-4. Gelet op het snel veranderend kerkelijk landschap hebben wij ervoor gekozen om een visie te ontwikkelen die voor lange tijd meegaat.

Deze visie, die zo dadelijk nader zal worden gepresenteerd, is gegrondvest op het Bijbelse verhaal van de Emmaüsgangers.

Aan dit verhaal wordt iedere gelovige van onze drie katholieke parochies uitgenodigd om zijn of haar eigen geloofsverhaal te spiegelen.

We zijn onderweg met als wetenschap dat wat er achter ons ligt, in ons heel veel dankbaarheid vreugde heeft gebracht. Tegelijkertijd wordt die dankbaarheid en vreugde overvleugeld door donkere wolken. Het zijn de donkere wolken van teruggang van het kerkelijk leven. Hoewel ik het wellicht niet hoef te benoemen, wil ik ze toch nogmaals hernemen: teruglopend kerkbezoek, krimpend vrijwilligerskorps, minder pastores gewijd en ongewijd, weinig of geen vernieuwende initiatieven vanwege krimp op alle fronten van personele capaciteit in de geloofsgemeenschappen.

Daar bovenop zijn er de stijgende kosten van gas, water, licht, verzekering, onderhoud van de gebouwen en wordt er op het vermogen ingeteerd. Het jaarlijks begrotingstekort overstijgt de €300.000! Er moeten ingrijpende beslissingen worden genomen op materieel en financieel gebied. Daarover gaat in eerste instantie het bestuur.

We zijn hier vandaag niet om over die bestuurlijke zaken te spreken, maar over het pastoraat. En daarin neemt het pastoraal team haar leidende positie in.

Bij mijn aantreden als pastoor van de drie parochies had ik al snel door dat het behoud van alles wat we hebben en doen geen optie is. Maar hoe moet het dan verder?

De Stadssynode heeft zich gebogen over de vraag hoe wij als katholiek Utrecht gehoord en gezien kunnen worden in de jaren die voor ons liggen. Welke weg moeten wij gaan als katholiek Utrecht om onze presentie in de stad  te verzekeren?

Het advies van synode heeft kort samengevat naar voren gebracht om ons als RK geloofsgemeenschap van Utrecht naar de bron van ons bestaan te wenden; Jezus Christus de Verrezen Heer. Hij is degene die ieder van ons, individueel,  lokaal en als grote gemeenschap doet bewegen en spreken.

Ik denk dat iedereen dit een voor de hand liggende aanbeveling is. Echter, wanneer we kijken naar de realiteit van onze stad, dan is het maar de vraag of wij Christus werkelijk present stellen? Iedere gemeenschap heeft zijn best gedaan om de parochiële activiteiten zoals we die al jaren kennen in stand te houden. Tegelijkertijd moeten we erkennen dat het parochieleven aan alle kanten piept en kraakt. We moeten dus nieuwe wegen gaan. Onze grenzen letterlijk en figuurlijk gaan verleggen.

Het Emmaus verhaal mag ons hierin helpen.[1] Na de jaren van het Rijke Roomse leven zijn we beland in een periode van onzekerheid en verwarring. [2]

Het ontbreekt ons steeds meer aan houvast. Met de twee leerlingen zijn we onderweg van Jeruzalem naar Emmaus. We praten en praten en lopen het risico onze Reisgenoot, Christus zelf, over het hoofd te zien terwijl Hij aan onze zijde meeloopt en aan vraagt: “Waar hebben jullie het over”. En wat is ons antwoord dan? Zeggen wij met de leerlingen: ‘Weet je dan niet wat er allemaal is gebeurd? We zijn verweesd en leven nu in vertwijfeling”.

En dan gebeurt het dat Hij ons vertelt over de heilsgeschiedenis van God met de mensen. En worden de Schriften voor ons geopend. We willen Hem niet loslaten en nodigen Hem uit: “Blijf bij ons!” En zo gebeurt het ook. En telkens weer mogen wij Hem herkennen in de viering van de eucharistie. Zo neemt Hij ons bij de hand en bemoedigt Hij ons telkens weer, tot op de dag van vandaag.

Wij worden ook vandaag uitgenodigd om Hem uit te nodigen om bij ons te blijven. We willen ons meer op Hem verlaten en nieuwe wegen gaan. We willen de mensen die achter gebleven zijn vertellen over de verbondenheid met Hem die wij onderweg tegen zijn gekomen en concreet ingaan op wat Hij ons heeft verteld en voorgeleefd.

Blijf bij ons Heer, is niet zomaar een mooie zin, het is als een geloofsbelijdenis. Ik kan en wil niet zonder jou, Heer. Ik heb jouw woorden en voorbeeld nodig om de dag van morgen met vreugde en dankbaarheid te ontvangen. Ik sta niet alleen in dat verlangen, ik weet mij verbonden met allen die in Jouw voetspoor willen treden.

We laten veel achter ons, maar stranden niet, verdrinken niet, zijn niet verloren. Jij bent altijd aan onze zijde op onze levensreis. Met de Heer aan onze zijde durven wij de nieuwe toekomst aan en bidden hem: Blijf bij ons, Heer.

 

Utrecht 14 maart 2018

Pastoor Ton Huitink

 

[1] Cf: Luc.24, 13,35

[2] zie plaatje voorzijde pastorale visie: Petrus en Johannes  rennen naar Jezus’ graf, maar het graf is leeg. Cf: Joh 20,4)

Woensdagavond 14 maart waren 80 mensen uit de geloofsgemeenschappen van de Ludgerus-, Salvator- en Martinusparochie bijeengekomen om de presentatie van de pastorale visie mee te maken. De zaal van de Rafaelkerk was daarmee vol. Pastoor Ton Huitink opende avond en vertelde hoe het pastoraal team zich bij het schrijven had laten inspireren door het Emmaüsverhaal. Hij benadrukte ook dat deze visie een werk- en groeidocument is waarmee we allemaal samen aan het werk moeten gaan. Pastor Gérard Martens belichtte de hoofdlijnen van het document dat Jezus Christus in het midden van onze ontwikkeling van geloof en kerk-zijn plaatst. “We moeten ons ervan laten doordringen dat de Heer al vóór ons uit gaat. Wij worden uitgenodigd tot navolging. Een navolging die kleur krijgt doordat we de ons in het doopsel al meegegeven verantwoordelijkheid en deelname in het priesterlijk, profetisch en koninklijk ambt van Jezus uitleven door hem te vieren en lief te hebben, Hem te leren kennen en verkondigen en Hem te dienen in de ander.

In kleine groepen spraken de aanwezigen door over de indruk die de visie hen gaf en de uitdagingen waarvoor zij zich gesteld zien. De avond werd besloten met een gezamenlijk avondgebed.