Mirjam van Noord groeit op in Oog in Al en gaat naar de Pauluskerk. Ze zingt in het jongerenkoor, ze is lid van het bestuur van het jongerenkoor en ze is lector. Ze zit nu in de vijfde op het Christelijk Gymnasium Utrecht en weet nog niet wat ze daarna wil studeren.

Op school komt de rooms-katholieke kerk niet vaak op een positieve manier in beeld. We leren over de Spaanse inquisitie, over kruistochten, over het pausdom dat een ‘speelbal van de adel’ zou zijn geweest en over de manieren waarop het christendom werd verspreid. Ik vind het jammer, want ik merk aan mezelf – en bij anderen – dat we ons op een of andere manier schamen om het geloof.

Hoewel ik naar een christelijke school ga, weet elke leerling dat je niet moet rondbazuinen dat je gelovig bent of gelovig bent opgevoed. Geloven in God is raar. Dat God niet zou bestaan is voor gymnasiasten wellicht een erg aannemelijke gedachte. We leren eerst over de Griekse en Romeinse goden die niet bestaan; dat zijn enkel mythes. Waarom zou die christelijke God dan wél bestaan?

Daarna leren we alles over de evolutietheorie en dat elk verschijnsel natuurlijk te verklaren is. Dat er een grote macht zou zijn die hemel en aarde gemaakt heeft, klinkt dan niet meer logisch.

Of God bestaat, durf ik niet met 100% zekerheid te zeggen. Maar als je het mij vraagt, gaat godsdienst niet over verklaren maar over geloven. Ik zie in mijn eigen gemeenschap dat mensen een vriend hebben in God. Dat zij liefde vinden door God. Dat zij steun kunnen vinden in hun geloof. Of God de mens geschapen heeft, is voor mij dan niet meer belangrijk. Dat is wat mij betreft niet de essentie van het christendom.

Waar het om draait, is het omzien naar elkaar, het vormen van één gemeenschap, je naasten liefhebben, zorgen voor de wereld. Door het christendom leren we dat het belangrijk is rekening te houden met elkaar. Dat we houden van de wereld en dat we samen proberen die wereld mooier te maken. De kerk is een plek waar liefde in overvloed is. Ikzelf heb er niet alleen vriendschappen gevonden, maar ook een thuis.

Waarom zouden we ons daarvoor moeten schamen?

Op 15 augustus zal in het klooster te Sulaymaniyah het Vrouwenhuis officieel worden geopend. Daarvoor trekt bisschop Mirkis naar Sualyamniyah, maar niet alleen hij. Ook Patriarch Sako komt uit Bagdad over. Wat zeg ik, Patriarch Sako komt. Aartsbisschop Mirkis mag ook komen. Ik trouwens ook. Het was Patriarch Sako die als voorganger van bisschop Mirkis de Orde van Mar Musa te Syrië verzocht om in de oude Chaldeeuwse parochiekerk in de binnenstad een dependance te beginnen. 2010. De oorlog die in Syrië uitbrak verhaastte de beslissing, want de buitenlandse leden moesten uiteindelijk het land uit voor hun veiligheid. 2013 gingen Pater Jens Petzold, die 22 maart in Utrecht was, en Zr. Friederike Gräf naar Sulaymaniyah en begonnen het restauratiewerk, aangezien de kerk al enkele jaren leeg stond. Ooit leefden hier de christenen in een soort getto, maar bijna alle gezinnen verhuisden naar comfortabeler moderne woningen en daarvoor werd een nieuwe kerk gebouwd. Ze leven nu breed verspreid door de stad tussen hun moslimburen waarmee goede relaties zijn. Het klooster was opgeknapt, een denktank had een eerste weekend doorgebracht met de vraag wat de roeping van Christenen is in het huidige Irak en Midden Oosten, en toen bestormde ISIS Mosul. Van de honderdduizenden die vluchtten nam het klooster er drie jaar lang 258 op: families met veel kinderen. Het programma-in-opbouw verdween naar de achtergrond, alle programma ging nu rond deze families, waaronder taallessen: Koerdisch en Engels.

Na vertrek werd het huis wéér opgeknapt, de lessen werden uitgebreid met Arabisch, en aangeboden aan de hele stad en omgeving. Er is een huis bijgebouwd met vier leslokalen en een onderkomen voor de soldaten die dag en nacht waken over het klooster. En er is dus nu een Vrouwenhuis, zodat men met retraitegroepen kan beginnen. De kloosterhof zit elke middag vol met volwassenen in de pauzes van hun lessen. De leraren zijn van alle komaf: Koerd, Arabier, christen, moslim, Irakees, Syriër. De studenten ook. Twee weken geleden startte een nieuw programma, een pilot-project met deze docenten, voor een dialoogprogramma.

Dat wordt een programma met overnachtingen, zodat men enkele dagen kan werden. Daar  is dat vrouwenhuis voor nodig, want in deze cultuur mogen ongehuwde mannen en vrouwen niet onder één dak slapen.

Wat heel leuk was, en onverwacht. Van de groep docentes in die drie dagen waren der drie moslima’s, die de tweede nacht besloten te blijven slapen, hoewel ze in Sulaymaniyah wonen. Ze wilden ook samen op één kamer. In dit land mogen mannen wel ’s avonds alleen gaan stappen, of met vrienden. Vrouwen niet. Ze grepen de kans van dit vrouwenhuis aan om eens een hele nacht met elkaar te kunnen „stappen”. Nog nooit hadden ze samen zo lange tijd doorgebracht. Alleen al daar is dat Vrouwenhuis dus goed voor.

In Kirkuk werden de eerste kleuters van de nieuwe kathedrale kleuterschool uitgezwaaid. Een Graduation met heuse Harvardpakjes en groot feest. Van de 8 kinderen komen er zes uit moslimgezinnen, daarom werd het feest voor de Ramadan uit gegeven, hoewel de school nog een maandje doorgaat.

ISIS heeft met voorkeur scholen vernield. Er is nu dus veel aandacht om scholen op te bouwen, al blijft de hulp van buiten maar mondjesmaat komen. In het bisdom is het de eerste prioriteit. Want als ouders merken dat er aan de toekomst van hun kinderen echt gewerkt wordt , dat de kansen op toekomst groeien, blijven degenen die er nu nog zijn. In meer sectoren is werkelijk hulp van buiten nodig, Irak is té stuk gemaakt vanaf 1991. De mensen zijn erg goed in het glans geven aan hun leven, waar maar mogelijk is zetten ze een feest op touw. Maar op enig moment moet er ook leven na het feest zijn. En dat is nog steeds moeizaam leven op veel punten.

Het programma van Sulaymaniyah kan wezenlijk bijdragen. Moslims en christenen zijn gelijkelijk beschadigd door 35 jaar oorlog. Als men dat durft te onderkennen, is er een sterke basis om samen op te bouwen.

Yosé Höhne Sparborth

Wilt u meer weten? Kom dan op 28 mei naar de informatiedag! Meer informatie hier.

Frans Joosten is secretaris van de personele unie van de samenwerkende parochies van Katholiek Utrecht en dat is geen eenvoudige opgave. Het katholieke geloof gaat namelijk door een van de zwaarste periodes in haar Utrechtse geschiedenis. Wie is deze man? En wat beweegt hem om zich in te zetten voor de kerk? Katholiekutrecht.nl sprak met Frans in het hartje van de stad.

“Het Domplein is voor mij eigenlijk dé plek van Utrecht, ten eerste omdat daar ooit het fort van de Romeinen heeft gestaan met de limes. Ten tweede omdat daar het christendom in Nederland is begonnen, met de Heilig Kruiskapel en de Salvatorkkerk, en daaronder misschien nog een veel oudere houten kapel van de Franken, uite de tijd van Willibrord.” Frans laat de limes, de oude noordgrens van het Romeinse rijk, zien die tegenwoordig met grote metalen platen in de bestrating van het Domplein is verwerkt. “Het is eigenlijk ook wel een mooi symbool,” gaat hij mijmerend verder, “de voormalige kathedraal die nu een protestantse kerk is en de resten van de oude kerken die onder de grond liggen – dat geeft aan dat de kerk toch altijd weer opstaat. Je kan er zand overheen gooien, je kan de stenen ervan kapot slaan, maar het gaat nooit helemaal weg.” Zo’n gedachte geeft natuurlijk houvast, zeker in deze stormachtige tijd voor de katholieke kerk van Utrecht, maar hoe ziet Frans de toekomst van de samenwerkende parochies? “Dan hoop ik dat er vooral heel veel nieuwe mensen bij zijn gekomen die op een hele nieuwe manier invulling gaan geven aan hun geloof. Vooral door dingen te doen en niet door alleen op zondag op die vaste plek in de banken te zitten, koffie te drinken en daarna tevreden naar huis. Dat is te schraal.” Daarmee snijdt Frans een belangrijk punt aan: veel te lang hebben katholieken achterover kunnen leunen in de wetenschap dat alles geregeld zou worden, maar die tijd is nu voorbij. “Na de ontzuiling was heel sterk de vraag wat het nog betekende om katholiek te zijn,” vervolgt hij, “we waren vooral nog katholiek in naam en in een aantal sacramentaliën, maar wat het nou werkelijk betekende om Christus te volgen … tja, dat is toch andere koek …”

Wat betekent het dan voor Frans om Christus te volgen? “Dat je voortdurend je handelen tracht te ijken op wat het Evangelie vraagt en dat is niet makkelijk. Soms lijkt het erop dat je een andere kant op wordt gedwongen, dan moet je je voortdurend afvragen: Is dit de weg die Christus van mij vraagt of ben ik op de verkeerde weg? Dat verbind ik in gebed met de vraag: Heer, leid mij op de juiste weg.” Frans legt uit dat hij zijn handelen en denken altijd op die manier probeert te toetsen. “Zoals Jezus in de woestijn werd beproefd, zo worden wij allemaal in het leven voortdurend beproefd. Dat is onze uitdaging.” Het is een gedachte die mooi overeenkomt met de vastentijd. “In Marcus gaat Jezus op een gegeven moment naar de dochter van Jaïrus en zegt hij dat ze slaapt. Soms slapen we allemaal en dan moeten we worden aangeraakt door Hem, opdat hij zegt: Sta op! Dan moet je gaan lopen en in actie komen.” Frans hoopt dat de kerk daar over een paar jaar is – dat ze wakker wordt, in actie komt en niet bij de pakken neer blijft zitten. “Zo kan de kerk uit de grond van het Domplein weer verrijzen,” gaat hij verder, “in een nieuwe vorm en misschien wel niet zo makkelijk meer te herkennen, maar wel gebouwd door mensen die zich geraakt weten door waar het eigenlijk om gaat.” Beschrijft Frans hier het scenario van de Utrechtse kerk in de post-christelijke samenleving? “Misschien een kleinere Kerk die minder zichtbaar is, maar die wel zichtbaar hándelt,” verduidelijkt hij meteen, “daar bedoel ik niet mee een heilige rest en dat is ook niet wat de bisschop daarmee bedoelt. Het is niet een groepje dat overblijft en braaf ja zegt, maar een groep die opstaat en dingen gaat ondernemen.”

Frans is een wiegkatholiek en in het Limburg waar hij vandaan kwam hadden zijn ouders zelf ook ooit in het parochiebestuur gezeten. Toen hij in Leiden ging studeren kwam het geloof aanvankelijk op een lager pitje te staan, maar toen hij in de jaren ’80 naar Utrecht kwam begon zijn kerkbezoek weer regelmatig te worden. Zo kwam hij uiteindelijk bij de Aloysiuskerk terecht. Dat was even wennen. De kerk was groot, vaak ook erg leeg en er was iedere keer een andere priester. Pas later leerde hij daar de waarde van inzien. “Op die manier krijg je veel meer verschillende invalshoeken,” legt hij uit, “Nico Harmsen, die toen in het bestuur zat, heeft dat destijds allemaal in de lucht gehouden.” Frans vertelt hoe iedereen toen een steentje bijdroeg en hoe onder andere pastor Rentinck (destijds vicaris generaal), pater Van Munster en pater Van den Bergh trouw de mis bleven vieren. “Ik kan mij nog heel goed een preek van pater Van den Bergh herinneren uit die periode,” gaat Frans verder, “hij vertelde een verhaal uit de tijd dat hij nog missioneerde – volgens mij ergens in Afrika – er brak daar een burgeroorlog uit en in het dorp waar hij toen was vluchtte iedereen de bergen in, maar zij bleven. Dat kleine groepje dat achterbleef besloot toen om iedere dag de klok te luiden voor de mis, ook al was er niemand meer. Maar toen de mensen later uit de bergen terugkwamen zeiden ze tegen hem “dat klokje heeft ons de hoop gegeven”. Die uiting van Godsvertrouwen gaf hen hoop, ze realiseerde zich daardoor: zij zijn er nog, we kunnen nog terug – het is niet voorbij. Toen zei Van den Bergh: Dames en heren, blijf het klokje luiden, want iemand hoort het.” Is dat wat Frans probeert te doen? “Ja, dat probeer ik wel,” lacht hij,  “maar dan natuurlijk op mijn eigen manier.”

Tekst en foto’s: Erik Hendrix

Regelmatig zal u op katholiekutrecht.nl een korte overweging kunnen lezen over het Emmaüs verhaal in het kader van de pastorale visie. Deze week is het woord: pastor Gérard Martens.

Lucas 24, 29

‘Brandde ons hart niet in ons, terwijl Hij onderweg met ons sprak en ons de Schriften ontsloot?’

Met elkaar lezen, je verdiepen in een stukje uit de Bijbel. Delen wat het je doet, de herinneringen die boven komen en de vragen die opgeroepen worden … de gedachten die door je hoofd spelen … In mijn ervaring wordt het altijd een boeiend gesprek en meer nog, het is alsof er iets wonderlijks gebeurt. Je komt tot een dieper inzicht en aanvoelen van de tekst dan je ooit zelf had kunnen bedenken; alsof er ongezien nog iemand meepraat en inspireert …

Laten we meer samen lezen in de Schrift … dat het brandt in mijn hart, in jouw hart … hemelse wijsheid.

Was Jezus (even) bij ons?

Pastor Gérard Martens

De mensen durven het nog niet echt hardop te zeggen, maar er leeft hoop. Hoop dat het eindelijk allemaal voorbij is, alle ellende die buitenlanden over hen uitstulpten. In Irak kwam het niet tot een burgeroorlog, alle groepen zochten elkaar voortdurend op, om dat te verhinderen. Het is ze gelukt, en zo gaat ook het opbouwen relatief gezamenlijk. De groepen staan niet scherp tegenover elkaar, al valt er hier en daar best wel wat te verzoenen. En in enkele regio’s zijn kleine milities die nog voor onrust zorgen: sjiieten, die het meeste onder ISIS leden.

Er leeft dus hoop. Bisschop Mirkis toonde die hoop altijd al door te bouwen waar dat nodig was. Bouwen als pastoraat van hoop. In een buitenwijk van Kirkuk begon het bisdom 3 jaar geleden met de bouw van een school, gemeenschapsruimte (en nieuwe kerk in toekomst). Dit vanwege de enorme volksverhuizingen die gaande waren richting Kirkuk. De gelden waren er, mooie plannen, de regering had grond cadeau gedaan en wacht nu op de school – bij een hele nieuwe woonwijk.

De school zou dit jaar 2019 klaar moeten komen. Zusters uit India nemen de verantwoordelijkheid. Mirkis had voorzien, dat de bouwmaterialen ooit duurder zouden worden na ISIS. Met een cementfabriek heeft hij indertijd gedeald dat ze voor de prijs van toen zouden blijven leveren.

Maar ja, rond Mosul wordt dus druk gebouwd. Het laatste jaar zijn de prijzen verdubbeld. Dus voor de afwerking van de school – een dubbelschool, van 6 – 18 jaar, zijn de prijzen ook meer dan verdubbeld, en is er ineens een gat in de kas. Nog zo’n $700.000 moet nu gevonden worden.

Het bisdom hielp de Yezidi studenten, omdat die door niemand werden geholpen. Die zitten in Bashiqa, ver van Mosul, omdat een bisschop in Mosul hen niet in „zijn” christelijke regio wenste. Een jaar lang heeft het bisdom het volgehouden hen maandelijks fors te helpen, dat ging de laatste maanden op het tandvlees, maar steun uit Nederland heeft hem nog twee maanden verder geholpen. Het studiejaar kon worden afgemaakt.  De coördinator weet precies wie van die Yezidi de meeste nood hebben. Dus zodra er geld komt uit buitenlanden voor de studenten, wordt het vanaf de armsten verdeeld tot het op is.

Want ook: sinds 2017 ISIS werd verdreven menen buitenlanden dat alles nu in orde is. Probleem over, hulp stopt. Er komt weinig hulp voor de wederopbouw. Sterker nog: de regio die de meeste vluchtelingen opving krijgt nu vrijwel geen steun meer.

Mosul is platgebombardeerd, de huizen in de omringende dorpen zijn door ISIS gestript tot en met de elektrische bedradingen, deuren, vensters. Er moet dus wat hersteld worden. Mensen wonen nu in halve ruïnes, en wie wat geld heeft knapt wat op. Rond Mosul leeft veel nog in tenten, omdat er in Mosul nauwelijks te wonen valt. In ons bisdom, aan de oostkant van Irak, wordt vooral gebouwd aan toekomst. Door de enorme volksbewegingen zijn er nieuwe voorzieningen nodig. En het klooster te Sulaymaniyah verzamelt al die groepen, zodat ze elkaar kennen en samenwerken. Bouwen aan toekomst. Hoop.

Utrecht zal in de Vastentijd voor de Yezidi studenten geld verzamelen.

Yosé Höhne Sparborth

Regelmatig zal u op katholiekutrecht.nl een korte overweging kunnen lezen over het Emmaüs verhaal in het kader van de pastorale visie. Deze week is het woord: Julia van Wel.

Lucas 24, 29

Ik ben lid van de lekenbeweging Familia Augustiniana Nederland. Een lid uit België was eens verrast toen hij tijdens de toneelvoorstelling ‘Marx’ de acteur Johan Heldenbergh Augustinus hoorde citeren: “De hoop heeft twee prachtige dochters: moed en woede. Woede om hoe de dingen gaan en moed om ze te veranderen.” En de acteur voegde daaraan toe: “Woede om onrecht is de hoogste vorm van liefde”.

Heet dit nu ‘religie ook buiten de kerk’, of ‘kerk in de wereld van vandaag’? In ieder geval: ‘heilige woede’: een belangrijk begrip voor elke christen en andersgelovige, anno 2018.

Julia van Wel

Naar de biecht gaan … Soms willen we wel, maar een deel van ons blijft toch onwillig of zelfs bang voor het sacrament. Behalve een gevoel van schaamte kunnen we ook gewoon vergeten zijn hoe we precies moeten biechten. Voor degene die God om vergeving willen vragen in het sacrament van boete en verzoening is hier een klein stappenplan.

Stap 1: Het gewetensonderzoek

Dit is het meest noodzakelijke deel van de biecht. Voordat u namelijk kan biechten moet je weten wat voor zonden u hebt begaan. Normaal gesproken gaat iemand naar de biecht en vertelt de priester zijn of haar zonden vanaf de vorige biecht. Maar als dat 20 jaar geleden is, dan kan dat wel eens lastig worden.

Over het algemeen onthouden wij alleen de “grote” zonden. Als u hulp nodig heeft bij het gewetensonderzoek kan u hier een handleiding vinden van de abdij van Tonerlo. Wanneer u uw zonden aan de priester vertelt, noem dan de zonde en het aantal keer dat u die heeft begaan (of anders een algemene schatting, bijvoorbeeld: “ik ben al 20 jaar niet naar de mis gegaan”).

Bedenk dat de priester al deze zondes al een keer heeft gehoord en dat hetgeen u opbiecht hem niet zal verrassen of choqueren.

Naar de biecht gaan is net als naar de dokter gaan: Als u niet goed uitlegt waar je arm pijn doet, zal de dokter nooit de juiste diagnose kunnen maken en de juiste behandeling voorschrijven. Dit geldt ook voor de biecht, als u een zonde niet opbiecht kan de priester u er ook geen absolutie voor geven.

Stap 2: Zoek de biechttijden op of maak een afspraak met uw priester

Soms, als het al een lange tijd geleden is, kan u waarschijnlijk het best een afspraak maken met uw lokale priester. Als u die priester echter niet kent kan de drempel erg hoog zijn. In dat geval is de anonimiteit van een biechtstoel misschien wenselijk. Zoek hiervoor de vaste biechttijden op van de kerk waar u heen wilt gaan. In Utrecht is er vaste biechtgelegenheid in de Catherinakathedraal en de Gerardus Majella, voor een afspraak kan u bellen met het centraal secretariaat.

Stap 3: Ga de biechtstoel of biechtkamer in en biecht uw zonden op

In sommige gemeenschappen gebruikt men de biechtstoel niet meer, of is het een optie die samen met een biechtkamer wordt aangeboden. Voor aanvang van de biecht zegt de priester eerst: “In de naam van de Vader, en de Zoon, en de Heilige Geest. Amen.” Dan is het uw beurt om te praten. Als het al een tijd geleden is dat u naar de biecht bent geweest is het goed om dat eerst even te zeggen, iets in de trant van: “Eerwaarde, dit is mijn eerste biecht sinds X jaar”. Dan kan u uw zonden opbiechten. Als u bang bent dat u niet alles kan onthouden kunt u een briefje meenemen als geheugensteun.

Stap 4: Luister naar de troostende woorden van de priester en bid een akte van berouw

De priester zal op uw biecht reageren op een manier die u moeten bemoedigen op uw weg door het leven. Vervolgens geeft hij u een “penitentie”. Dat kan het opzeggen van een aantal gebeden zijn of het lezen van een Bijbelpassage met daarbij een overweging. Hierna heeft u de gelegenheid om een akte van berouw te bidden, dat is een gebed waar u de spijt over uw zonde uitdrukt tegenover God. Vaak is het gebed wel ergens te vinden in de biechtstoel, maar als u het niet meer kan herinneren kan u altijd de priester om hulp vragen. Over het algemeen worden hiervoor twee gebeden gebruikt:

Ik belijd voor de Almachtige God, en voor U allen
dat ik gezondigd heb,
in woord en gedachte,
in doen en laten,
door mijn schuld, door mijn schuld, door mijn grote schuld.
Daarom smeek ik de Heilige Maria, altijd maagd,
alle engelen en heiligen,
en U broeders en zusters,
voor mij te bidden tot de Heer onze God.

of:

Barmhartige God,
Ik heb spijt over mijn zonden,
omdat ik Uw straffen heb verdiend,
maar vooral omdat ik U, mijn grootste weldoener
en het hoogste Goed heb beledigd.
Ik verfoei al mijn zonden en beloof
met de hulp van Uw genade mijn leven te beteren
en niet meer te zondigen.
– Heer, wees mij zondaar genadig

Stap 5: Koester de barmhartigheid van God en maak uw penitentie

Ga hierna een ogenblik in de kerk zitten en dank God voor zijn vergevingsgezindheid. Hij heeft zojuist al uw zonden uitgewist! Ze zijn weg, ze zijn u niet meer tot last. Laat Gods vrede over u heen komen in dankbaarheid en maak de penitentie die u van de priester hebt gekregen. Hernieuw uw toewijding om Christus te volgen en begin een nieuw hoofdstuk in uw leven. God schenkt altijd vergeving aan hen die oprecht berouw hebben. Vertrouw in zijn barmhartigheid.

Bron: Aleteia

In onze nieuwe rubriek zal u op katholiekutrecht.nl regelmatig een korte overweging kunnen lezen over het Emmaüs verhaal in het kader van de pastorale visie. Deze week is het woord: Julia van Wel.

Lucas 24, 29

Spreker op de Ontmoetingsdag Geloofsgemeenschappen in vrij verband op 6 oktober in De Boskapel in Nijmegen, was Thomas Quartier, een ‘liberaal anarchistische’ benedictijn, woonachtig in Doetinchem. Het klooster is een oefenschool voor ontvankelijkheid en dienen van God. Daar gaat het om. Kleine gemeenschappen moeten blijven vasthouden aan hun idealisme. Ook zij kunnen ‘kiemcellen’ zijn om je woede te heiligen, en daardoor God te dienen. Dankzij de werkverdeling in Doetinchem, kan Thomas het ‘anarchistisch christendom’ de wereld inbrengen. Als je je woede heiligt en ‘naar boven opengaat’, dan verruimt je hart zich en kun je God dienen.

Julia van Wel

Als internetpastor probeert de Jezuïet Nikolaas Sintobin binnen de digitale omgeving het Evangelie te verkondigen. Een paar jaar geleden begon hij voor het Platform voor Ignatiaanse Spiritualiteit met het project Bidden Onderweg. Volgens Sintobin is gebed niets minder dan zuurstof voor het geloofsleven. Toch vinden veel katholieken het moeilijk om tijd te vinden voor gebed. Reden voor katholiekutrecht.nl om eens met Sintobin te praten.

“Bidden Onderweg is een website met bijbehorende apps voor iOS en Android waar elke dag nieuwe podcasts worden uitgebracht” legt Sintobin uit. “Een podcast is eigenlijk een radio-uitzending die je op ieder moment van de dag kunt beluisteren. De podcasts duren ongeveer tussen de 10 en 12 minuten en je kan ernaar luisteren op je telefoon of via je PC.” Volgens Sintobin zijn de uitzendingen korte meditaties op de lezing van de dag. In die uitzendingen worden onder muzikale begeleiding enkele opstapjes aangeboden om aan de hand van de tekst zelf te gaan bidden. Sintobin: “Bij deze meditaties gaat het niet om een intellectuele bezigheid waarin je de tekst gaat analyseren, het is dus écht bidden.”

Maar wat betekent dat dan, écht bidden? “Het gaat erom dat je naar de tekst leert luisteren met je hart,” legt Sintobin uit, “dat je de tekst echt laat binnenkomen en probeert te zien wat het met jou persoonlijk doet. Bij gebed ben je eigenlijk je diepere zelf aan het openen voor Gods aanwezigheid.” Volgens Sintobin heeft bidden vooral te maken met het affectieve, dat wil zeggen: het gevoelsmatige. “Dat betekent niet dat het verstand uitgeschakeld hoeft te worden,” vult Sintobin snel aan, “maar het gaat in de eerste plaats over een ontmoeting, een openstellen van je diepste diepste kern voor Gods aanwezigheid. Je diepste kern is niet een rationele kern, het gaat eerder over je gevoelens en ervaringen.” Sintobin praat onder andere over de betekenis van persoonlijke verlangens, droefheid en frustraties. Maar wat gebeurt er dan eigenlijk als je op die manier gaat bidden? Sintobin: “Dat is onvoorspelbaar, er kan veel gebeuren, maar er kan ook niets gebeuren. Het eigenlijk het onderhouden van een liefdesrelatie, een vriendschapsrelatie met God en daarin deel je met hem alles wat er in je leven gebeurt.”

De Bijbel is echter al duizenden jaren oud, hoe kunnen die oude teksten dan toch persoonlijk worden? “Als christenen geloven wij dat Jezus leeft en dat hij naar ons toe komt,” gaat Sintobin verder, “als je naar de Bijbelteksten kijkt is de context misschien historisch, maar het gaat over hele actuele vragen. Het gaat over mensen die verlangen om te beminnen, mensen die pijn hebben, die vreugde voelen, die feest vieren, die alleen zijn of die met dood en ziekte worden geconfronteerd. Met andere woorden: mensen die leven. Het gaat dus over de meest fundamentele vragen: Hoe leef ik? Hoe kan ik beter leven? Heeft mijn leven betekenis? Hoe kan ik meer liefhebben? En wie is diegene die achter het mysterie van het leven staat? Wie is God? Dat zijn thema’s die helemaal niet verouderd zijn, integendeel ze zijn nog steeds ontzettend actueel.”

Door verschillende opstapjes probeert Bidden Onderweg in de meditaties op de dagelijkse lezingen een slag te maken van het algemene naar het persoonlijke. Sintobin: “We proberen het te betrekken op de concrete ervaringen van mensen. God wil namelijk daarin met je delen – niet met zomaar met iedereen, maar met jou persoonlijk.” Toch ben je als individu maar één op de zes miljard. Heeft God dan wel iets persoonlijk tegen je te zeggen? Volgens Sintobin wel: “Zeker, wat God tegen je wil zeggen is dat hij van je houdt en dat de diepste kern van jouw zijn er één is van liefde. Dat kan misschien banaal klinken, maar als je dat werkelijk tot je door laat dringen wordt je leven anders.”

Veel katholieken geven aan dat ze bidden belangrijk vinden, maar dat ze er over het algemeen te weinig tijd voor hebben. Volgens Sintobin is het daarom ook belangrijk dat de nadruk wordt gelegd op het onderweg zijn: “Heel veel mensen gebruiken Bidden Onderweg als ze in de trein zitten of wanneer ze de hond uitlaten. Ik hoor vaak dat mensen te weinig tijd hebben, maar ze hebben wel veel verloren tijd – bijvoorbeeld in de tram. We proberen daarom binnen de drukte van het leven de mogelijkheid aan te bieden om te bidden.” Sintobin gebruikt het zelf ook, maar niet alleen in drukte. “Ik vind het heerlijk om over het strand te lopen en de podcast te luisteren,” zegt hij, “dan luister ik dezelfde meditatie soms wel twee of drie keer. Want de muziek is mooi en de vragen zijn heel open, dus er komt heel veel naar boven.” Maar lukt het hem dan altijd om ook in de drukke trein te bidden? “Ja,” zegt Sintobin, “maar vaak is het wel beter om je ogen te sluiten. Als je dus iemand tegenover je in de trein ziet zitten en die persoon is heel kalm en zit met zijn ogen dicht en met oortjes in, dan weet je: hij of zij is aan het bidden onderweg.”

Sintobin vertelt over de Ignatiaanse spiritualiteit die de basis vormt voor Bidden Onderweg. Daarbij maakt hij onder andere gebruik van het begrip inculturatie: “Veel mensen zien het internet of de smartphone als een belemmering, als een afleiding of als een bekoring. Als Jezuïeten willen we ons niet afzetten tegen de moderne cultuur, maar juist God centraal stellen binnen de cultuur zoals ze is en niet zoals ze zou moeten zijn.” Dat is een verfrissend geluid in de soms wat stoffige katholieke kerk. Moderne middelen inzetten om het gebed te bevorderen is volgens Sintobin dan ook van groot belang: “Wat nu als iemand tegen je zegt ik heb een relatie met een vrouw, maar we zien elkaar nooit, we spreken elkaar nooit en we hebben helemaal geen contact? Bestaat die relatie dan eigenlijk wel? Zo is het ook met een geloofsleven zonder bidden: als je geen contact maakt met God kun je ook geen relatie met Hem ontwikkelen. Bidden is zuurstof voor je geloofsleven.” Voor de advent heeft Bidden Onderweg nu ook een speciale digitale retraite ontwikkelt.

Nieuwsgierig geworden? Neem dan een kijkje op:
www.biddenonderweg.org

Tekst: Erik Hendrix

In onze nieuwe rubriek zal u op katholiekutrecht.nl regelmatig een korte overweging kunnen lezen over het Emmaüs verhaal in het kader van de pastorale visie. Deze week is het woord: Koos Smits.

Lucas 24, 29

Het Emmaüsverhaal is de kern van de Pastorale Visie voor Katholiek Utrecht. Sinds 2018 zijn wij in Utrecht dus allemaal Emmaüsgangers geworden. Welnu, de evangelist Lucas (24, 11–35) beschrijft bij zijn twee hoofdrolspelers drie fases van geloofsontwikkeling. Dan ben ik toch uiterst benieuwd:

In welke fase bevindt zich nu ieder van onze parochianen en ieder van onze geloofsgemeenschappen:

1/  teleurgesteld over de gang van zaken en personen, alles achter zich latend;

2/  aarzelend, maar toch hoopvol biddend: “Heer blijf bij ons!”;

3/  brandend van vreugde persoonlijk de Heer ontmoet te hebben, en in actie gekomen.

Priester Koos Smits

In onze nieuwe rubriek zal u op katholiekutrecht.nl regelmatig een korte overweging kunnen lezen over het Emmaüs verhaal in het kader van de pastorale visie. Deze week is het woord: Lex Janssen.

Lucas 24, 29

“Groots en meeslepend leven wil ik”, is de beginzin van een gedicht van Hendrik Marsman. Alleen: hoe doe je dat? Het wezenlijke van het leven schuilt immers vaak in het alledaagse en is klein. Daaraan dienstbaar te zijn, sleept jezelf en de ander evenwel door het leven. Daarin trouw te zijn, maakt het vanzelf groots. Al blijft het de vraag of de dichter dat ook zo bedoeld heeft.

Diaken Lex Janssen