Regelmatig zal u op katholiekutrecht.nl een korte overweging kunnen lezen over het Emmaüs verhaal in het kader van de pastorale visie. Deze week is het woord: pastor Gérard Martens.

Lucas 24, 29

‘Brandde ons hart niet in ons, terwijl Hij onderweg met ons sprak en ons de Schriften ontsloot?’

Met elkaar lezen, je verdiepen in een stukje uit de Bijbel. Delen wat het je doet, de herinneringen die boven komen en de vragen die opgeroepen worden … de gedachten die door je hoofd spelen … In mijn ervaring wordt het altijd een boeiend gesprek en meer nog, het is alsof er iets wonderlijks gebeurt. Je komt tot een dieper inzicht en aanvoelen van de tekst dan je ooit zelf had kunnen bedenken; alsof er ongezien nog iemand meepraat en inspireert …

Laten we meer samen lezen in de Schrift … dat het brandt in mijn hart, in jouw hart … hemelse wijsheid.

Was Jezus (even) bij ons?

Pastor Gérard Martens

De mensen durven het nog niet echt hardop te zeggen, maar er leeft hoop. Hoop dat het eindelijk allemaal voorbij is, alle ellende die buitenlanden over hen uitstulpten. In Irak kwam het niet tot een burgeroorlog, alle groepen zochten elkaar voortdurend op, om dat te verhinderen. Het is ze gelukt, en zo gaat ook het opbouwen relatief gezamenlijk. De groepen staan niet scherp tegenover elkaar, al valt er hier en daar best wel wat te verzoenen. En in enkele regio’s zijn kleine milities die nog voor onrust zorgen: sjiieten, die het meeste onder ISIS leden.

Er leeft dus hoop. Bisschop Mirkis toonde die hoop altijd al door te bouwen waar dat nodig was. Bouwen als pastoraat van hoop. In een buitenwijk van Kirkuk begon het bisdom 3 jaar geleden met de bouw van een school, gemeenschapsruimte (en nieuwe kerk in toekomst). Dit vanwege de enorme volksverhuizingen die gaande waren richting Kirkuk. De gelden waren er, mooie plannen, de regering had grond cadeau gedaan en wacht nu op de school – bij een hele nieuwe woonwijk.

De school zou dit jaar 2019 klaar moeten komen. Zusters uit India nemen de verantwoordelijkheid. Mirkis had voorzien, dat de bouwmaterialen ooit duurder zouden worden na ISIS. Met een cementfabriek heeft hij indertijd gedeald dat ze voor de prijs van toen zouden blijven leveren.

Maar ja, rond Mosul wordt dus druk gebouwd. Het laatste jaar zijn de prijzen verdubbeld. Dus voor de afwerking van de school – een dubbelschool, van 6 – 18 jaar, zijn de prijzen ook meer dan verdubbeld, en is er ineens een gat in de kas. Nog zo’n $700.000 moet nu gevonden worden.

Het bisdom hielp de Yezidi studenten, omdat die door niemand werden geholpen. Die zitten in Bashiqa, ver van Mosul, omdat een bisschop in Mosul hen niet in „zijn” christelijke regio wenste. Een jaar lang heeft het bisdom het volgehouden hen maandelijks fors te helpen, dat ging de laatste maanden op het tandvlees, maar steun uit Nederland heeft hem nog twee maanden verder geholpen. Het studiejaar kon worden afgemaakt.  De coördinator weet precies wie van die Yezidi de meeste nood hebben. Dus zodra er geld komt uit buitenlanden voor de studenten, wordt het vanaf de armsten verdeeld tot het op is.

Want ook: sinds 2017 ISIS werd verdreven menen buitenlanden dat alles nu in orde is. Probleem over, hulp stopt. Er komt weinig hulp voor de wederopbouw. Sterker nog: de regio die de meeste vluchtelingen opving krijgt nu vrijwel geen steun meer.

Mosul is platgebombardeerd, de huizen in de omringende dorpen zijn door ISIS gestript tot en met de elektrische bedradingen, deuren, vensters. Er moet dus wat hersteld worden. Mensen wonen nu in halve ruïnes, en wie wat geld heeft knapt wat op. Rond Mosul leeft veel nog in tenten, omdat er in Mosul nauwelijks te wonen valt. In ons bisdom, aan de oostkant van Irak, wordt vooral gebouwd aan toekomst. Door de enorme volksbewegingen zijn er nieuwe voorzieningen nodig. En het klooster te Sulaymaniyah verzamelt al die groepen, zodat ze elkaar kennen en samenwerken. Bouwen aan toekomst. Hoop.

Utrecht zal in de Vastentijd voor de Yezidi studenten geld verzamelen.

Yosé Höhne Sparborth

Regelmatig zal u op katholiekutrecht.nl een korte overweging kunnen lezen over het Emmaüs verhaal in het kader van de pastorale visie. Deze week is het woord: Julia van Wel.

Lucas 24, 29

Ik ben lid van de lekenbeweging Familia Augustiniana Nederland. Een lid uit België was eens verrast toen hij tijdens de toneelvoorstelling ‘Marx’ de acteur Johan Heldenbergh Augustinus hoorde citeren: “De hoop heeft twee prachtige dochters: moed en woede. Woede om hoe de dingen gaan en moed om ze te veranderen.” En de acteur voegde daaraan toe: “Woede om onrecht is de hoogste vorm van liefde”.

Heet dit nu ‘religie ook buiten de kerk’, of ‘kerk in de wereld van vandaag’? In ieder geval: ‘heilige woede’: een belangrijk begrip voor elke christen en andersgelovige, anno 2018.

Julia van Wel

Naar de biecht gaan … Soms willen we wel, maar een deel van ons blijft toch onwillig of zelfs bang voor het sacrament. Behalve een gevoel van schaamte kunnen we ook gewoon vergeten zijn hoe we precies moeten biechten. Voor degene die God om vergeving willen vragen in het sacrament van boete en verzoening is hier een klein stappenplan.

Stap 1: Het gewetensonderzoek

Dit is het meest noodzakelijke deel van de biecht. Voordat u namelijk kan biechten moet je weten wat voor zonden u hebt begaan. Normaal gesproken gaat iemand naar de biecht en vertelt de priester zijn of haar zonden vanaf de vorige biecht. Maar als dat 20 jaar geleden is, dan kan dat wel eens lastig worden.

Over het algemeen onthouden wij alleen de “grote” zonden. Als u hulp nodig heeft bij het gewetensonderzoek kan u hier een handleiding vinden van de abdij van Tonerlo. Wanneer u uw zonden aan de priester vertelt, noem dan de zonde en het aantal keer dat u die heeft begaan (of anders een algemene schatting, bijvoorbeeld: “ik ben al 20 jaar niet naar de mis gegaan”).

Bedenk dat de priester al deze zondes al een keer heeft gehoord en dat hetgeen u opbiecht hem niet zal verrassen of choqueren.

Naar de biecht gaan is net als naar de dokter gaan: Als u niet goed uitlegt waar je arm pijn doet, zal de dokter nooit de juiste diagnose kunnen maken en de juiste behandeling voorschrijven. Dit geldt ook voor de biecht, als u een zonde niet opbiecht kan de priester u er ook geen absolutie voor geven.

Stap 2: Zoek de biechttijden op of maak een afspraak met uw priester

Soms, als het al een lange tijd geleden is, kan u waarschijnlijk het best een afspraak maken met uw lokale priester. Als u die priester echter niet kent kan de drempel erg hoog zijn. In dat geval is de anonimiteit van een biechtstoel misschien wenselijk. Zoek hiervoor de vaste biechttijden op van de kerk waar u heen wilt gaan. In Utrecht is er vaste biechtgelegenheid in de Catherinakathedraal en de Gerardus Majella, voor een afspraak kan u bellen met het centraal secretariaat.

Stap 3: Ga de biechtstoel of biechtkamer in en biecht uw zonden op

In sommige gemeenschappen gebruikt men de biechtstoel niet meer, of is het een optie die samen met een biechtkamer wordt aangeboden. Voor aanvang van de biecht zegt de priester eerst: “In de naam van de Vader, en de Zoon, en de Heilige Geest. Amen.” Dan is het uw beurt om te praten. Als het al een tijd geleden is dat u naar de biecht bent geweest is het goed om dat eerst even te zeggen, iets in de trant van: “Eerwaarde, dit is mijn eerste biecht sinds X jaar”. Dan kan u uw zonden opbiechten. Als u bang bent dat u niet alles kan onthouden kunt u een briefje meenemen als geheugensteun.

Stap 4: Luister naar de troostende woorden van de priester en bid een akte van berouw

De priester zal op uw biecht reageren op een manier die u moeten bemoedigen op uw weg door het leven. Vervolgens geeft hij u een “penitentie”. Dat kan het opzeggen van een aantal gebeden zijn of het lezen van een Bijbelpassage met daarbij een overweging. Hierna heeft u de gelegenheid om een akte van berouw te bidden, dat is een gebed waar u de spijt over uw zonde uitdrukt tegenover God. Vaak is het gebed wel ergens te vinden in de biechtstoel, maar als u het niet meer kan herinneren kan u altijd de priester om hulp vragen. Over het algemeen worden hiervoor twee gebeden gebruikt:

Ik belijd voor de Almachtige God, en voor U allen
dat ik gezondigd heb,
in woord en gedachte,
in doen en laten,
door mijn schuld, door mijn schuld, door mijn grote schuld.
Daarom smeek ik de Heilige Maria, altijd maagd,
alle engelen en heiligen,
en U broeders en zusters,
voor mij te bidden tot de Heer onze God.

of:

Barmhartige God,
Ik heb spijt over mijn zonden,
omdat ik Uw straffen heb verdiend,
maar vooral omdat ik U, mijn grootste weldoener
en het hoogste Goed heb beledigd.
Ik verfoei al mijn zonden en beloof
met de hulp van Uw genade mijn leven te beteren
en niet meer te zondigen.
– Heer, wees mij zondaar genadig

Stap 5: Koester de barmhartigheid van God en maak uw penitentie

Ga hierna een ogenblik in de kerk zitten en dank God voor zijn vergevingsgezindheid. Hij heeft zojuist al uw zonden uitgewist! Ze zijn weg, ze zijn u niet meer tot last. Laat Gods vrede over u heen komen in dankbaarheid en maak de penitentie die u van de priester hebt gekregen. Hernieuw uw toewijding om Christus te volgen en begin een nieuw hoofdstuk in uw leven. God schenkt altijd vergeving aan hen die oprecht berouw hebben. Vertrouw in zijn barmhartigheid.

Bron: Aleteia

In onze nieuwe rubriek zal u op katholiekutrecht.nl regelmatig een korte overweging kunnen lezen over het Emmaüs verhaal in het kader van de pastorale visie. Deze week is het woord: Julia van Wel.

Lucas 24, 29

Spreker op de Ontmoetingsdag Geloofsgemeenschappen in vrij verband op 6 oktober in De Boskapel in Nijmegen, was Thomas Quartier, een ‘liberaal anarchistische’ benedictijn, woonachtig in Doetinchem. Het klooster is een oefenschool voor ontvankelijkheid en dienen van God. Daar gaat het om. Kleine gemeenschappen moeten blijven vasthouden aan hun idealisme. Ook zij kunnen ‘kiemcellen’ zijn om je woede te heiligen, en daardoor God te dienen. Dankzij de werkverdeling in Doetinchem, kan Thomas het ‘anarchistisch christendom’ de wereld inbrengen. Als je je woede heiligt en ‘naar boven opengaat’, dan verruimt je hart zich en kun je God dienen.

Julia van Wel

Als internetpastor probeert de Jezuïet Nikolaas Sintobin binnen de digitale omgeving het Evangelie te verkondigen. Een paar jaar geleden begon hij voor het Platform voor Ignatiaanse Spiritualiteit met het project Bidden Onderweg. Volgens Sintobin is gebed niets minder dan zuurstof voor het geloofsleven. Toch vinden veel katholieken het moeilijk om tijd te vinden voor gebed. Reden voor katholiekutrecht.nl om eens met Sintobin te praten.

“Bidden Onderweg is een website met bijbehorende apps voor iOS en Android waar elke dag nieuwe podcasts worden uitgebracht” legt Sintobin uit. “Een podcast is eigenlijk een radio-uitzending die je op ieder moment van de dag kunt beluisteren. De podcasts duren ongeveer tussen de 10 en 12 minuten en je kan ernaar luisteren op je telefoon of via je PC.” Volgens Sintobin zijn de uitzendingen korte meditaties op de lezing van de dag. In die uitzendingen worden onder muzikale begeleiding enkele opstapjes aangeboden om aan de hand van de tekst zelf te gaan bidden. Sintobin: “Bij deze meditaties gaat het niet om een intellectuele bezigheid waarin je de tekst gaat analyseren, het is dus écht bidden.”

Maar wat betekent dat dan, écht bidden? “Het gaat erom dat je naar de tekst leert luisteren met je hart,” legt Sintobin uit, “dat je de tekst echt laat binnenkomen en probeert te zien wat het met jou persoonlijk doet. Bij gebed ben je eigenlijk je diepere zelf aan het openen voor Gods aanwezigheid.” Volgens Sintobin heeft bidden vooral te maken met het affectieve, dat wil zeggen: het gevoelsmatige. “Dat betekent niet dat het verstand uitgeschakeld hoeft te worden,” vult Sintobin snel aan, “maar het gaat in de eerste plaats over een ontmoeting, een openstellen van je diepste diepste kern voor Gods aanwezigheid. Je diepste kern is niet een rationele kern, het gaat eerder over je gevoelens en ervaringen.” Sintobin praat onder andere over de betekenis van persoonlijke verlangens, droefheid en frustraties. Maar wat gebeurt er dan eigenlijk als je op die manier gaat bidden? Sintobin: “Dat is onvoorspelbaar, er kan veel gebeuren, maar er kan ook niets gebeuren. Het eigenlijk het onderhouden van een liefdesrelatie, een vriendschapsrelatie met God en daarin deel je met hem alles wat er in je leven gebeurt.”

De Bijbel is echter al duizenden jaren oud, hoe kunnen die oude teksten dan toch persoonlijk worden? “Als christenen geloven wij dat Jezus leeft en dat hij naar ons toe komt,” gaat Sintobin verder, “als je naar de Bijbelteksten kijkt is de context misschien historisch, maar het gaat over hele actuele vragen. Het gaat over mensen die verlangen om te beminnen, mensen die pijn hebben, die vreugde voelen, die feest vieren, die alleen zijn of die met dood en ziekte worden geconfronteerd. Met andere woorden: mensen die leven. Het gaat dus over de meest fundamentele vragen: Hoe leef ik? Hoe kan ik beter leven? Heeft mijn leven betekenis? Hoe kan ik meer liefhebben? En wie is diegene die achter het mysterie van het leven staat? Wie is God? Dat zijn thema’s die helemaal niet verouderd zijn, integendeel ze zijn nog steeds ontzettend actueel.”

Door verschillende opstapjes probeert Bidden Onderweg in de meditaties op de dagelijkse lezingen een slag te maken van het algemene naar het persoonlijke. Sintobin: “We proberen het te betrekken op de concrete ervaringen van mensen. God wil namelijk daarin met je delen – niet met zomaar met iedereen, maar met jou persoonlijk.” Toch ben je als individu maar één op de zes miljard. Heeft God dan wel iets persoonlijk tegen je te zeggen? Volgens Sintobin wel: “Zeker, wat God tegen je wil zeggen is dat hij van je houdt en dat de diepste kern van jouw zijn er één is van liefde. Dat kan misschien banaal klinken, maar als je dat werkelijk tot je door laat dringen wordt je leven anders.”

Veel katholieken geven aan dat ze bidden belangrijk vinden, maar dat ze er over het algemeen te weinig tijd voor hebben. Volgens Sintobin is het daarom ook belangrijk dat de nadruk wordt gelegd op het onderweg zijn: “Heel veel mensen gebruiken Bidden Onderweg als ze in de trein zitten of wanneer ze de hond uitlaten. Ik hoor vaak dat mensen te weinig tijd hebben, maar ze hebben wel veel verloren tijd – bijvoorbeeld in de tram. We proberen daarom binnen de drukte van het leven de mogelijkheid aan te bieden om te bidden.” Sintobin gebruikt het zelf ook, maar niet alleen in drukte. “Ik vind het heerlijk om over het strand te lopen en de podcast te luisteren,” zegt hij, “dan luister ik dezelfde meditatie soms wel twee of drie keer. Want de muziek is mooi en de vragen zijn heel open, dus er komt heel veel naar boven.” Maar lukt het hem dan altijd om ook in de drukke trein te bidden? “Ja,” zegt Sintobin, “maar vaak is het wel beter om je ogen te sluiten. Als je dus iemand tegenover je in de trein ziet zitten en die persoon is heel kalm en zit met zijn ogen dicht en met oortjes in, dan weet je: hij of zij is aan het bidden onderweg.”

Sintobin vertelt over de Ignatiaanse spiritualiteit die de basis vormt voor Bidden Onderweg. Daarbij maakt hij onder andere gebruik van het begrip inculturatie: “Veel mensen zien het internet of de smartphone als een belemmering, als een afleiding of als een bekoring. Als Jezuïeten willen we ons niet afzetten tegen de moderne cultuur, maar juist God centraal stellen binnen de cultuur zoals ze is en niet zoals ze zou moeten zijn.” Dat is een verfrissend geluid in de soms wat stoffige katholieke kerk. Moderne middelen inzetten om het gebed te bevorderen is volgens Sintobin dan ook van groot belang: “Wat nu als iemand tegen je zegt ik heb een relatie met een vrouw, maar we zien elkaar nooit, we spreken elkaar nooit en we hebben helemaal geen contact? Bestaat die relatie dan eigenlijk wel? Zo is het ook met een geloofsleven zonder bidden: als je geen contact maakt met God kun je ook geen relatie met Hem ontwikkelen. Bidden is zuurstof voor je geloofsleven.” Voor de advent heeft Bidden Onderweg nu ook een speciale digitale retraite ontwikkelt.

Nieuwsgierig geworden? Neem dan een kijkje op:
www.biddenonderweg.org

Tekst: Erik Hendrix

In onze nieuwe rubriek zal u op katholiekutrecht.nl regelmatig een korte overweging kunnen lezen over het Emmaüs verhaal in het kader van de pastorale visie. Deze week is het woord: Koos Smits.

Lucas 24, 29

Het Emmaüsverhaal is de kern van de Pastorale Visie voor Katholiek Utrecht. Sinds 2018 zijn wij in Utrecht dus allemaal Emmaüsgangers geworden. Welnu, de evangelist Lucas (24, 11–35) beschrijft bij zijn twee hoofdrolspelers drie fases van geloofsontwikkeling. Dan ben ik toch uiterst benieuwd:

In welke fase bevindt zich nu ieder van onze parochianen en ieder van onze geloofsgemeenschappen:

1/  teleurgesteld over de gang van zaken en personen, alles achter zich latend;

2/  aarzelend, maar toch hoopvol biddend: “Heer blijf bij ons!”;

3/  brandend van vreugde persoonlijk de Heer ontmoet te hebben, en in actie gekomen.

Priester Koos Smits

 

In onze nieuwe rubriek zal u op katholiekutrecht.nl regelmatig een korte overweging kunnen lezen over het Emmaüs verhaal in het kader van de pastorale visie. Deze week is het woord: Lex Janssen.

Lucas 24, 29

“Groots en meeslepend leven wil ik”, is de beginzin van een gedicht van Hendrik Marsman. Alleen: hoe doe je dat? Het wezenlijke van het leven schuilt immers vaak in het alledaagse en is klein. Daaraan dienstbaar te zijn, sleept jezelf en de ander evenwel door het leven. Daarin trouw te zijn, maakt het vanzelf groots. Al blijft het de vraag of de dichter dat ook zo bedoeld heeft.

Diaken Lex Janssen

In onze nieuwe rubriek zal u op katholiekutrecht.nl regelmatig een korte overweging kunnen lezen over het Emmaüs verhaal in het kader van de pastorale visie. Deze week is het woord: Paul Brenninkmeijer.

Lucas 24, 29

In Utrecht is er elke derde zondag van de maand en bij de grote feesten een Byzantijnse viering in de Johannes Bernarduskerk. Je moet aan deze andere manier van vieren wel wennen. De Emmaus-gangers meenden ook dat zij met een vreemdeling samen uit Jeruzalem reisden. Totdat zij in diens woorden iets heel vertrouwds herkenden. Die herkenning werd nog sterker toen Hij aangekomen in hun huis met hen het brood brak. Deze bijzondere ontmoeting met Christus gebeurt ook bij onze eucharistieviering. Hijzelf en zijn Moeder zien je in iconen aan met een liefdevolle blik. Het heet met recht: ‘goddelijke liturgie’.

Paul Brenninkmeijer

In onze nieuwe rubriek zal u op katholiekutrecht.nl regelmatig een korte overweging kunnen lezen over het Emmaüs verhaal in het kader van de pastorale visie. Deze week is het woord: Hans Harmsen.

Lucas 24, 29

De twee leerlingen ontvangen de vreemdeling gastvrij in hun huis. “Blijf bij ons,” zeggen ze, “want het is bijna avond en de dag loopt al ten einde.” Als ze die vreemdeling niet gastvrij hadden opgenomen, was het verhaal heel anders afgelopen. Dit is het kritieke moment. Als je niet gastvrij bent, kun je Jezus mislopen! Het is goed om ons dat te realiseren zeker in een tijd waarin mensen van buiten nogal eens argwanend worden bekeken. Als je niet gastvrij bent, kun je Jezus mislopen!

Daarom is er een kloosterregel: “Behandel iedereen die op de deur klopt, alsof het Jezus zelf is.”

Hans Harmsen