Geschiedenis

Pater de Roy doet mis omtrent de Helling, zonder dat zijn woonplaats bekend is´ en ook lezen we: ´pater de Roy woont aan de nieuwe Gracht over de brug van Paushuyse´. Later in dat jaar, op 23 april, wordt de missie alhier officieel goedgekeurd door de Congregatie tot Voortplanting van het geloof en dan komen drie missionarissen naar Utrecht, en wel de paters Leonardus Brems, Petrus de Vos en Jan Baptist van Wamel; bij hen voegt zich later nog pater Johannes van Hoven, die in ´t ´Hieronymussteechjen´ woonde, ´twee à drie deuren van Ds. Teeckmannus.

1636
Pater johannes Matthias richt in het verborgene een kerkje in, en wel aan de Jerusalemsteeg: de eerste Augustijnse kerk dus in Utrecht.

1764
´De Eedelachtbare heeren Borgemeesteren en Vroetschap van Utrecht´ bereiken dat de Jesuïten hun statie in de Heerenstraat en de Dominicanen in de Dorstige Hartsteeg sluiten; later werd ook de statie aan de Jerusalemsteeg gesloten.

1780
De kerk in de Heerenstraat heeft inmiddels plaatsgemaakt voor het huidige fratershuis.

1795
De Jerusalemsteegkerk wordt weer geopend en na veel onderhandelingen kon ook weer een Augustijn als pastoor worden aangesteld: pater Johannes de Carnoncle uit Mechelen. Hij is een gezien man en ontvangt van koning Lodewijk Napoleon, wiens hofkapelaan hij was, de doopvont die nog altijd in de Augustinuskerk gebruikt wordt. De gelovigen krijgen hun vrijheid terug en de noodzaak van een nieuwe kerk begon zich aan te dienen.

1806
Pater de Carnoncle richt het ´schoolgesticht´ op en legt daarmee de grondslag van het katholiek bijzonder onderwijs in Utrecht.

1822
Pater Stas bouwt een nieuwe kerk met een voorgevel aan de Heerenstraat, het huidige gebouw ´Silo´; op 4 september vindt de ingebruikname plaats.

1839
Eigenlijk had hij zijn kerk aan de Oudegracht willen bouwen en dit plan gaf hij dan ook niet op; hij weet een stuk grond te bemachtigen tussen de Viebrug en de Jacobibrug aan het Domselaarshofje waar de huidige Augustinuskerk verrijst. De kerk is een zgn. Waterstaatskerk, gebouwd door architekt K. Zocher.

1840
Op 10 september wordt de nieuwe kerk geconsacreerd door Mgr. Cornelis Baron van Wijckerslooth en in gebruik genomen. Waar in die tijd geen enkele traditie bestond ten aanzien van de katholieke kerkenbouw lag het voor de hand dat bij het ontwerpen van dit gebouw werd teruggegrepen op de toen heersende classicistische bouwtrant.

Het meest karakteristieke van deze kerk is de klassiek-Italiaanse bouwtrant van de voorgevel met de iets naar achtergelegen vierkante klokkentoren. Inwendig wordt de kerk bepaald door zijn uitvoering als zaalkerk. Al gauw na de bouw ging men over tot het plaatsen van een nieuw hoogaltaar en twee kleine zij-altaren, in 1859 geschonken aan de parochie onder het pastoraat van pater Henricus Stappershoef. Het hooftaltaar is geheel uit hout gesneden.

1856
Na het herstel van de hiërarchie in Nederland in 1853 wordt de Augustijnenstatie verheven tot parochie.

1882
Pater Bernardus van Eert wordt pastoor van de parochie; in 1895 zal hij de eerste provinciaal worden van de inmiddels opgerichte Nederlandse Provincie de Paters Augustijnen. Onder zijn pastoraat wordt het eerste Augustijnenklooster na de hervorming in Nederland gebouwd aan de Herenweg met de St. Monicakerk als hulpkerk van de Augustinus.

1886
Op 11 augustus vindt de consecratie van de Monicakerk plaats en wordt aan de Herenweg begonnen met de theologische opleiding van de fraters van de orde.

1919
De bijkerk wordt tot zelfstandige parochie verheven en in datzelfde jaar wordt een nieuwe parochie door de Augustijnen in Utrecht opgericht, toegewijd aan Onze Lieve Vrouw van Goede Raad.

1936
Bij de overname door de Augustijnen van het Klein Seminarie van het bisdom te Culemborg ruilen orde en bisdom, op verzoek van laatst genoemde, de parochie van Onze Lieve Vrouw van Goede Raad met de St. Barbaraparochie in Culemborg.

1972
Op 25 juni wordt de St. Monicakerk gesloten na een pontificale Heilige Mis, waarin kardinaal Bernardus Alfrink voorging; enkele jaren later is de kerk afgebroken.

Vanaf 1978 maakte de St. Augustinusparochie samen met de Catharinaparochie en de toenmalige Martinusparochie deel uit van de Binnenstadsparochie Utrecht. Op 1 november 2008 werd deze omgedoopt tot de nieuwe Salvatorparochie. De kerk van de St. Catharinaparochie is de kathedraal van Utrecht aan de Lange Nieuwstraat, die van de oude St. Martinusparochie is in het begin van de zeventiger jaren gesloten. In 2020 is de Augustinus opgegaan in de nieuwe Sint Martinusparochie.

Voor geïnteresseerden verwijzen we naar:
M. Schrama o.s.a., Hildebrand Verhoeckx, een onbekende augustijn (2013). ISBN 9789078019367.
Prijs: € 14,95, verkrijgbaar bij het Pastoraal Centrum